Basiscijfers hartfalen
Y. Koop1,2, R.H. Wimmers1, M.L. Bots2, I. Vaartjes2
1 Hartstichting, Den Haag
2 Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht
| Absolute aantallen |
Gem. lft | 0-44 | 45-54 | 55-74 | 75-84 | ≥85 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sterfte† | Mannen | 3.145 | 84 | 22a | 446 | 1.011 | 1.666 | |
| Vrouwen | 3.985 | 88 | 18a | 267 | 783 | 2.917 | ||
| Totaal | 7.130 | 86 | 40a | 713 | 1.794 | 4.583 | ||
| Ziekenhuisopnamen± | Mannen | 15.760 | 75 | 258 | 677 | 5.834 | 5.829 | 3.162 |
| Vrouwen | 13.680 | 79 | 142 | 340 | 3.514 | 4.980 | 4.704 | |
| Totaal | 29.440 | 77 | 400 | 1.017 | 9.348 | 10.809 | 7.866 | |
| Dagopnamen± | Mannen | 1.807 | 70 | 40 | 130 | 981 | 577 | 79 |
| Vrouwen | 856 | 69 | 34 | 68 | 440 | 253 | 61 | |
| Totaal | 2.663 | 70 | 74 | 198 | 1.421 | 830 | 140 | |
| Gemiddeld aantal dagen |
0-44 | 45-54 | 55-74 | 75-84 | ≥85 | |||
| Gemiddeld aantal ligdagen in het ziekenhuis± | Mannen | 7 | 8 | 8 | 7 | 7 | 7 | |
| Vrouwen | 7 | 10 | 7 | 7 | 7 | 7 | ||
| Totaal | 7 | 9 | 8 | 7 | 7 | 7 | ||
| Prognose na eerste ziekenhuisopname†/± | Percentage | <55 | 55-74 | 75-84 | ≥85 | |||
| 30-dagen sterfte | Mannen | 13,4% | 3,3% | 7,7% | 14,4% | 26,5% | ||
| Vrouwen | 14,0% | 3,7% | 7,9% | 12,8% | 19,9% | |||
| Totaal | 13,7% | 3,5% | 7,7% | 13,6% | 22,0% | |||
| 1-jaar sterfte | Mannen | 32,9% | 9,6% | 20,8% | 37,6% | 55,3% | ||
| Vrouwen | 33,5% | 12,7% | 19,9% | 31,0% | 46,3% | |||
| Totaal | 33,2% | 10,8% | 20,5% | 34,1% | 49,2% | |||
| 5-jaar sterfte | Mannen | 64,6% | 21,5% | 48,4% | 74,7% | 90,6% | ||
| Vrouwen | 65,7% | 21,2% | 42,9% | 64,1% | 85,4% | |||
| Totaal | 65,2% | 21,3% | 46,3% | 69,2% | 87,0% | |||
† Op basis van gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek: ICD-10 codes I50, ICD-9 codes 428
a Vanwege privacy redenen zijn de leeftijdcategorieën 0-44 en 45-54 jaar samengevoegd
± Op basis van gegevens van Dutch Hospital Data: ICD-10 codes I50, ICD-9 codes 428. Let op, deze cijfers gaan over het aantal opnames, niet het aantal individuele patiënten
Sterfte
In 2020 was het aandeel van hartfalen aan de totale hart- en vaatziekten sterfte 19.5%, voor mannen was dit 17.3% en voor vrouwen 21.6%. Er zijn in 2020 3.145 mannen overleden aan hartfalen en 3.985 vrouwen. Tot de leeftijd van 85 jaar overlijden er meer mannen dan vrouwen aan hartfalen, vanaf 85 jaar overlijden er meer vrouwen. In deze leeftijdsgroep is het absolute aantal vrouwen ook hoger dan het aantal mannen. Zodra het aantal sterftecijfers wordt uitgedrukt per 100.000 mannen of vrouwen, dan is het sterfterisico aan hartfalen in alle leeftijdsklassen hoger bij mannen dan bij vrouwen. De gemiddelde leeftijd van overlijden aan hartfalen is 84 jaar bij mannen en 88 jaar bij vrouwen.
| Mannen | Vrouwen | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Doodsoorzaak | Leeftijd (jaren) | Aantal overledenen | Sterfte per 100.000 | % verschil sterftecijfers 2019-2020 | Aantal overledenen | Sterfte per 100.000 | % verschil sterftecijfers 2019-2020 | |
| Hartfalen | 0-542 | 22 | 0 | -24,1 | 18 | 0 | 0,0 | |
| 55-64 | 85 | 7 | -12,4 | 33 | 3 | -31,3 | ||
| 65-74 | 361 | 38 | -1,4 | 234 | 24 | 6,8 | ||
| 75-84 | 1.011 | 205 | 8,9 | 783 | 133 | -7,3 | ||
| 85-94 | 1.413 | 1.106 | -0,9 | 2.255 | 966 | -6,1 | ||
| 95+ | 253 | 4.306 | 27,8 | 662 | 3.179 | -3,8 | ||
| Totaal | 3.145 | 36 | 3,3 | 3.985 | 45 | -5,6 |
Absolute sterfte aan hartfalen nam in de periode 1980-2020 toe. Deze stijging is het sterkst in de leeftijdsgroep vanaf 85 jaar voor mannen en voor vrouwen. Voor de leeftijdsgroepen tot 74 jaar bleef de sterfte voor zowel mannen en vrouwen ongeveer gelijk. Zodra de sterfte wordt gecorrigeerd voor de bevolkingsopbouw dan is het aantal sterfgevallen per 100.000 ongeveer gelijk gebleven in de periode 1980-2020 voor zowel mannen en vrouwen.
| Hartfalen | ||
|---|---|---|
| n (per 100.000) | ||
| Jaartal | Mannen | Vrouwen |
| 1980 | 1.428 (20) | 1.233 (17) |
| 1985 | 2.691 (38) | 3.245 (44) |
| 1990 | 1.923 (26) | 2.509 (33) |
| 1995 | 2.835 (37) | 4.067 (52) |
| 2000 | 2.234 (28) | 3.674 (46) |
| 2005 | 2.311 (29) | 3.632 (44) |
| 2010 | 2.488 (30) | 3.936 (47) |
| 2015 | 3.115 (37) | 4.572 (54) |
| 2016 | 3.101 (37) | 4.530 (53) |
| 2017 | 3.180 (37) | 4.510 (52) |
| 2018 | 3.217 (38) | 4.263 (49) |
| 2019 | 3.057 (35) | 4.233 (48) |
| 2020 | 3.145 (36) | 3.958 (45) |
Ziekenhuisopnamen
In 2020 vonden er 29.440 ziekenhuisopnamen wegens hartfalen plaats, waarvan 15.760 opnamen van mannen en 13.680 van vrouwen. Dit zijn 43 opnamen per dag voor mannen en 37 opnamen per dag voor vrouwen. De gemiddelde leeftijd bij een ziekenhuisopname vanwege hartfalen was 75 jaar bij mannen en 79 jaar bij vrouwen. Van alle observaties voor mannen in 2020 zijn 5.6% van de observaties voor hartfalen, bij vrouwen is dit 5.5% (682 voor mannen en 563 voor vrouwen). Het gemiddelde aantal ligdagen voor hartfalen is voor zowel mannen en vrouwen gelijk, namelijk 7 dagen. De ligduur is het hoogst is de leeftijdsgroep 0-44 jaar, namelijk 8 dagen voor mannen en 10 dagen voor vrouwen. Zowel de 30-dagen, als de 1- en 5-jaar sterfte is voor vrouwen iets hoger dan bij mannen.
| Mannen | Vrouwen | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Leeftijd (jaren) | Aantal opnamen | Opnamen per 100.000 | Aantal opnamen | Opnamen per 100.000 | ||
| Hartfalen | 0-44 | 258 | 6 | 142 | 3 | |
| 45-54 | 677 | 55 | 340 | 28 | ||
| 55-64 | 1.725 | 145 | 913 | 77 | ||
| 65-74 | 4.109 | 427 | 2.601 | 262 | ||
| 75-84 | 5.829 | 1.181 | 4.980 | 847 | ||
| 85-94 | 3.006 | 2.354 | 4.351 | 1.864 | ||
| 95+ | 156 | 2.655 | 353 | 1.695 | ||
| Totaal | 15.760 | 182 | 13.680 | 156 |
In de periode 1980 tot 2020 is er een verschil zichtbaar in het totale aantal ziekenhuisopnamen voor hartfalen, een stijging in absolute aantallen van 119.5% voor mannen en 100.3% voor vrouwen. Deze stijging is het sterkst in de leeftijdsgroepen 55 jaar bij mannen en de leeftijdsgroepen vanaf 75 jaar voor vrouwen. Zodra het aantal ziekenhuisopnamen wordt gecorrigeerd voor de bevolkingsopbouw en wordt weergegeven per 100.000 dan is er een daling zichtbaar voor mannen van 3.4% en slechts een lichte stijging van 2.3% bij vrouwen.
Dagopnamen
In 2020 vonden er 2.663 dagopnamen plaats vanwege hartfalen, waarvan 1.807 van mannen en 856 van vrouwen. Ter vergelijking, in 2020 vonden er 29.440 klinische ziekenhuisopnamen plaats, wat betekent dat slechts 9.0% van de opnamen voor hartfalen een dagopname betreft. De gemiddelde leeftijd bij een dagopname vanwege hartfalen was in 2020 70 jaar voor mannen en 69 jaar voor vrouwen. De meeste dagopnamen vinden plaats in de leeftijdsgroep 55-74 jaar.
Het gemiddelde aantal ligdagen is tussen 1980-2020 sterk afgenomen voor zowel mannen en vrouwen, van gemiddeld 19-24 dagen naar 7 dagen.
