Basiscijfers beroerte
Y. Koop1,2, R.H. Wimmers1, M.L. Bots2, I.Vaartjes2
1 Hartstichting, Den Haag
2 Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht
| Absolute aantallen |
Gem. lft | 0-29 | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60-69 | 70-79 | 80-89 | ≥90 | ||
| Sterfte† | Mannen | 3.943 | 79 | ----24a---- | 42 | 139 | 381 | 1.148 | 1.607 | 602 | |
| Vrouwen | 5.257 | 83 | ----15a---- | 46 | 135 | 297 | 975 | 2.165 | 1.624 | ||
| Totaal | 9.200 | 81 | ----39a---- | 88 | 274 | 678 | 2123 | 3.772 | 2.226 | ||
| Ziekenhuisopnamen± | Mannen | 23.511 | 71 | 169 | 249 | 911 | 2.968 | 5.184 | 7.915 | 5.368 | 747 |
| Vrouwen | 19.913 | 74 | 178 | 258 | 756 | 1.811 | 3.285 | 6.074 | 5.995 | 1.556 | |
| Totaal | 43.424 | 73 | 347 | 507 | 1.667 | 4.779 | 8.469 | 13.989 | 11.363 | 2.303 | |
| Dagopnamen± | Mannen | 509 | 65 | 39 | 17 | 22 | 59 | 106 | 176 | 74 | 16 |
| Vrouwen | 576 | 61 | 62 | 30 | 48 | 74 | 123 | 142 | 86 | 11 | |
| Totaal | 1.085 | 63 | 101 | 47 | 70 | 133 | 229 | 318 | 160 | 27 | |
| Gemiddeld aantal dagen |
0-29 | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60-69 | 70-79 | 80-89 | ≥90 |
|||
| Gemiddeld aantal ligdagen in het ziekenhuis± |
Mannen | 6 | 10 | 8 | 7 | 6 | 6 | 6 | 6 | 7 | |
| Vrouwen | 6 | 9 | 8 | 7 | 6 | 6 | 6 | 6 | 7 | ||
| Totaal | 6 | 10 | 8 | 7 | 6 | 6 | 6 | 6 | 7 | ||
| Prognose na eerste ziekenhuisopname†/± |
Percentage | 0-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75-84 | 85-94 | ≥95 | |||
| 30-dagen sterfte | Mannen | 10,2 | 4,8 | 4,7 | 5,7 | 7,7 | 13,6 | 22,2 | 34,9 | ||
| Vrouwen | 13,4 | 4,7 | 6,0 | 7,5 | 8,8 | 13,6 | 24,1 | 40,0 | |||
| Totaal | 11,7 | 4,8 | 5,3 | 6,4 | 8,2 | 13,3 | 23,4 | 38,9 | |||
| 1-jaar sterfte | Mannen | 18,1 | 6,5 | 7,2 | 9,3 | 13,9 | 23,5 | 40,9 | 57,9 | ||
| Vrouwen | 22,3 | 6,2 | 8,3 | 11,5 | 14,6 | 23,5 | 40,8 | 61,8 | |||
| Totaal | 20,1 | 6,4 | 7,7 | 10,2 | 14,1 | 23,7 | 40,8 | 60,9 | |||
| 5-jaar sterfte | Mannen | 36,3 | 8,2 | 12,1 | 17,8 | 29,4 | 47,7 | 79,0 | 94,1 | ||
| Vrouwen | 41,1 | 7,7 | 11,1 | 18,2 | 27,5 | 47,7 | 75,9 | 94,1 | |||
| Totaal | 38,6 | 7,9 | 11,6 | 18,0 | 28,6 | 49,7 | 77,0 | 94,1 | |||
† Op basis van gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek: ICD-10 codes I60-69, ICD-9 codes 430-438
± Op basis van gegevens van Dutch Hospital Data: ICD-10 codes I60-69, ICD-9 430-438. Let op, deze cijfers gaan over het aantal opnames, niet het aantal individuele patiënten
a Vanwege privacy redenen zijn de leeftijdcategorieën 85-94 en ≥95 jaar samengevoegd
Sterfte
In 2022 was het aandeel van beroertes aan de totale hart- en vaatziekten sterfte 24%, voor mannen was dit 21% en voor vrouwen 26%. Er zijn in 2022 3.943 mannen overleden aan een beroerte en 5.257 vrouwen. Tot de leeftijd van 80 jaar overlijden er meer mannen dan vrouwen aan beroertes, vanaf 80 jaar overlijden er meer vrouwen. Het sterftecijfers per 100.000 is hoger voor vrouwen, namelijk 59 en 45 voor mannen. De gemiddelde leeftijd van overlijden aan een beroerte is 79 jaar bij mannen en 83 jaar bij vrouwen.
Absolute sterfte aan beroertes nam in de periode 1980-2022 jaarlijks licht af. Voor vrouwen is de sterfte aan beroertes gestegen in de leeftijdsgroep vanaf 90 jaar tussen 1980-2022, voor de leeftijdsgroepen tussen de 70 en 89 jaar is een daling zichtbaar. Bij mannen is de sterfte tussen 1980 en 2012 in de leeftijdsgroep vanaf 90 jaar vrijwel gelijk gebleven, vanaf 2012 is de sterfte licht gestegen. In de leeftijdsgroepen tussen de 70 en 79 jaar is een daling zichtbaar in sterfte aan beroertes. Dit is terug te zien in de figuren.
| Beroerte | ||
|---|---|---|
| n (per 100.000) | ||
| Jaartal | Mannen | Vrouwen |
| 1980 | 5.303 (76) | 6.737 (95) |
| 1985 | 4.893 (68) | 6.866 (94) |
| 1990 | 4.931 (67) | 7.461 (99) |
| 1995 | 4.781 (63) | 7.628 (98) |
| 2000 | 4.702 (60) | 7.482 (93) |
| 2005 | 4.032 (50) | 6.294 (76) |
| 2010 | 3.462 (42) | 5.377 (64) |
| 2015 | 3.974 (47) | 5.661 (66) |
| 2020 | 3.819 (44) | 5.021 (57) |
| 2021 | 3.826 (44) | 5.128 (58) |
| 2022 | 3.943 (45) | 5.257 (59) |
Prognose
De prognose na de eerste ziekenhuisopname voor beroertes is berekend op basis van de sterfte tussen 2010 en 2019. De 30 dagen, 1 jaar en 5 jaar sterfte zijn voor mannen respectievelijk 10.2%, 18.1% en 36.3% en voor vrouwen 13.4%, 22.3% en 41.1%. In de figuren is de sterfte na de eerste ziekenhuisopname per leeftijdsgroep voor mannen en vrouwen zichtbaar.
Ziekenhuisopnamen
In 2022 vonden er 43.424 ziekenhuisopnamen wegens beroerte plaats, waarvan 23.511 opnamen van mannen en 19.913 van vrouwen. Dit zijn 64 opnamen per dag voor mannen en 55 opnamen per dag voor vrouwen. De gemiddelde leeftijd bij een ziekenhuisopname vanwege beroertes was 71 jaar bij mannen en 74 jaar bij vrouwen. Van alle observaties in 2022 is 2% van de observaties voor beroertes, voor zowel mannen en vrouwen (220 voor mannen en 190 voor vrouwen). Het gemiddelde aantal ligdagen voor beroertes is voor zowel mannen en vrouwen gelijk, namelijk 6 dagen. Patiënten in de leeftijdsgroepen tot 49 jaar en de groep vanaf 90 jaar hebben gemiddeld 10, 8, en 7 ligdagen.
In de periode 1980 tot 2022 is er een verschil zichtbaar in het totale aantal ziekenhuisopnamen voor een beroerte, een stijging in absolute aantallen opnamen van 98% voor mannen en 84% voor vrouwen. Zodra het aantal ziekenhuisopnamen wordt gecorrigeerd voor de bevolkingsopbouw en wordt weergegeven per 100.000 dan is de daling zichtbaar, met 11% bij mannen en 4% bij vrouwen.
Dagopnamen
In 2022 vonden er 1.085 dagopnamen plaats vanwege beroertes, waarvan 509 van mannen en 576 van vrouwen. De gemiddelde leeftijd bij een dagopname vanwege beroerte was in 2022 65 jaar voor mannen en 61 jaar voor vrouwen, dit is lager dan de gemiddelde leeftijd voor alle ziekenhuisopnamen (71 jaar voor mannen en 74 jaar voor vrouwen). De meeste dagopnamen vinden plaats in de leeftijdsgroep 70-79 jaar.
Sinds 1992 is er een gestage toename bij zowel mannen als vrouwen, van 166 en 125 dagopnamen van mannen respectievelijk vrouwen in 1992 naar 509 en 576 dagopnamen in 2022.
